Тұрақты дамуды басқару
Біз ESG аспектілерін тиімді басқару жоғары нәтижелерге қол жеткізуге және ұзақ мерзімді перспективада құнды тиімді құруға мүмкіндік беретініне сенімдіміз. «Самұрық-Энерго» АҚ-ның 2022-2031 жылдарға арналған даму стратегиясына сәйкес тұрақты даму саласындағы күн тәртібі түйінді шешімдер қабылдау, мүдделі тараптармен жұмыс істеу кезінде ескеріледі және компанияны дамыту үшін бағдар болып табылады.
Біздің көзқарасымыз
«Самұрық-Энерго» АҚ тұрақты дамуының құрамдас бөліктері
«Самұрық-Энерго» АҚ компанияның миссиясы мен көзқарасына қол жеткізу үшін орнықты даму қағидаттарын өз стратегиясына белсенді түрде біріктіреді. Біз экономикалық дамуды және электр энергиясы мен жылуды сенімді жеткізуді қамтамасыз ету үшін тұрақты дамуға байланысты жаһандық сын-қатерлер мен тәуекелдерді еңсеруге тырысамыз. Және қоғам мен қоршаған ортаға әсерді тиімді басқаруға бағытталған.
Компания барлық мүдделі тараптардың мүдделері арасындағы тепе-теңдікке ұмтыла отырып, бизнесті жауапты жүргізу, адам құқықтарын қорғау және қоғамға қатысу бойынша ерікті міндеттемелерді өзіне алады. Біз тұрақты даму саласындағы өз қызметімізді үздік әлемдік тәжірибеге бағдарлай отырып жүзеге асырамыз және стандарттар мен күтулердің өзгеруін өзіміздің ESG-тәжірибемізге біріктіре отырып қадағалаймыз.
«Самұрық-Энерго» АҚ-да тұрақты даму үш құрамдас бөліктен тұрады:
- Компанияның тұрақты дамуының экономикалық құрамдас бөлігі ұзақ мерзімді құнның өсуіне, акционерлер мен инвесторлардың мүдделерін қамтамасыз етуге, процестердің тиімділігін арттыруға, неғұрлым жетілдірілген технологияларды құруға және дамытуға инвестициялардың өсуіне, еңбек өнімділігін арттыруға бағытталған.
- Экологиялық компонент табиғи жүйелерге биологиялық және физикалық теріс әсерді азайтуға бағытталған. Біз экологиялық таза, энергияны үнемдейтін және материалдарды үнемдейтін технологияларды қолдана отырып, шектеулі ресурстарды оңтайлы пайдалануға тырысамыз. Біздің мақсатымыз-қоршаған ортаға зиян келтірмейтін өнімдерді жасау. Сонымен қатар, біз қалдықтарды азайтуға, қайта өңдеуге және жоюға назар аударамыз
- Әлеуметтік компонент әлеуметтік жауапкершілік қағидаттарына бағытталған, олар басқалармен қатар: еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету және персоналдың денсаулығын сақтау, қызметкерлердің құқықтарын әділ марапаттау және құрметтеу, персоналдың жеке дамуы, персоналға арналған әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру, жаңа жұмыс орындарын құру, демеушілік және қайырымдылық, экологиялық және білім беру акцияларын өткізу.
Біз Компанияның тұрақты даму саласындағы басымдықтарын стратегиялық деңгейде белгілейміз. Содан кейін біздің басқару жүйеміз оларды жобалық және бағдарламалық жасақтама деңгейіне дейін егжей-тегжейлі көрсетуге, өнімділікті тиімді бағалауға және ақпаратты ашуға мүмкіндік береді.
Тұрақты дамуды басқару
«Самұрық-Энерго» АҚ адам ресурстарын басқару, инвестициялық қызмет, экологиялық тәуекелдер, сатып алу рәсімдері және ішкі аудит сияқты жоғары басқару органдары мен операциялық органдарды қоса алғанда, басқарудың барлық деңгейлерінде бизнесті жауапты жүргізу міндеттемелерін біріктіреді. Біз бизнес этикасының жоғары стандарттарын сақтай отырып, өз қызметіміздің барлық аспектілерінде ашықтық пен заңдылыққа ұмтыламыз. Біз өз саясатымызды және ESG қағидаттарын компания ішінде де, сыртқы серіктестермен және клиенттермен де жүзеге асыру үшін жұмыс істейміз.
Директорлар кеңесі стратегиялық басшылыққа және тұрақты даму қағидаттарын енгізуді бақылауға жауапты. Директорлар кеңесі тиісті саясатты бекітеді, қызметтің негізгі көрсеткіштерін бекітеді және компания қабылдаған міндеттемелердің орындалуын бақылауды жүзеге асырады.
Атқарушы орган өз өкілеттігі шеңберінде тұрақты даму қағидаттарын, комплаенс-рәсімдерді енгізу, саясатты орындау жөніндегі жұмысты жүргізеді және оның нәтижелерін директорлар кеңесінің назарына жеткізеді.
Тұрақты даму жөніндегі басшылық біздің ESG саласындағы жұмысымызды реттейді және адамның іргелі құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету қағидатына негізделген. Құжат компанияның өзі қызметінің шеңберінде ғана емес, сонымен бірге «Самұрық-Энерго» АҚ жұмыс істейтін үшінші тұлғаларға қатысты халықаралық деңгейде жарияланған адам құқықтарын қолдау туралы компанияның ұстанымын білдіреді. Нұсқаулықпен толығырақ мына жерден танысуға болады: Тұрақты даму саласындағы нұсқаулық
.
Біздің міндеттемелерімізді табысты орындауды және әлеуметтік және экологиялық жауапкершілікке бағытталған корпоративтік мәдениетті дамытуды қамтамасыз ету шеңберінде тұрақты даму саласындағы басшылық пен қызметкерлер үшін жыл сайын оқыту іс-шаралары өткізіледі.
Этика мен адам құқықтарын қорғау қағидаттарын құн тізбегіне тарату үшін біз жеткізушілерге арналған нұсқаулықтарды әзірледік және енгіздік.
Комплаенс жүйесі шеңберінде біз заңнамалық нормалардың сақталуын қадағалаймыз және сыбайлас жемқорлық пен парақорлық көріністеріне нөлдік төзімділікті, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруды және комплаенс тәуекелдерінің алдын алуды қамтамасыз етеміз.
2023 жылы Компания ESG-сұрақтарды басқару практикасын дамытудың ағымдағы деңгейіне диагностика жүргізді. Диагностика негізінде 2023-2024 жылдарға арналған тұрақты дамуды басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі жол картасы әзірленді, оның нәтижелері тоқсан сайын компанияның директорлар кеңесінің назарына жеткізіледі.
«Самұрық-Энерго» АҚ тұрақты дамуды басқару
Тәуекелдерді басқару тұрақты дамудың ажырамас бөлігі болып табылады. Біз ішкі және сыртқы стейкхолдерлер үшін экономикалық, экологиялық және әлеуметтік аспектілерді қоса алғанда, тәуекелдерді уақтылы бағалауды, бақылауды және басқаруды жүргізуге міндеттенеміз.
Тұрақты даму саласындағы түйінді тәуекел топтары:
- Әлеуметтік тәуекелдер персоналды басқару, жергілікті қоғамдастыққа әсер ету, және адам құқықтары мәселелерін қамтиды;
- Экологиялық тәуекелдер қоршаған ортаға әсер етуді және климаттың өзгеруін қамтиды;
- Экономикалық тәуекелдерге қоғамдастыққа және жалпы елге экономикалық әсер ету жатады.
Біз тұрақты дамуға жүйелі тәсілді қолдана отырып, тәуекелдерді бағалаймыз:
- Жаһандық тұрақты даму Нақтыорларымен байланысты ағымдағы және болашақ тәуекелдерді бағалаймыз;
- Экономикалық, әлеуметтік-демографиялық және экологиялық трендтерді болжаймыз;
- Өңірлерге әсер етудің әлеуметтік, экологиялық және экономикалық аспектілерін талдаймыз;
- Әсерлерді басқару бойынша шаралар әзірлейміз, тәуекелдерді азайтамыз және мүмкіндіктерді іске асырамыз;
- Тәуекел мәдениетін арттырамыз және тәуекелдерді басқару шараларының тиімділігін бағалаймыз.
Тәуекелдер туралы толығырақ «Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау» бөлімінде.
Тұрақты даму саласындағы тәуекелдерді басқару
«Самұрық-Энерго» АҚ мынадай бағыттарда тұрақты даму саласындағы бастамалар мен бағдарламаларды іске асырады:
- жоғары этикалық стандарттарды енгізу және сенімге негізделген корпоративтік мәдениетті қалыптастыру;
- барлық инвестициялық кезеңдерде жобалық басқару практикасына тұрақты даму қағидаттарын енгізу және тәуекелге бағдарланған тәсілді қолдану;
- қаржылық тұрақтылықты арттыру;
- адал және еркін бәсекелестік, өзара пайда, ашықтық және өзіне қабылдаған міндеттемелері үшін толық жауапкершілік қағидаттарына негізделген жауапты сатып алуға жәрдемдесу;
- Компания қызметкерлерін еңбекті қорғау мәселелерін басқаруға тарту және халықаралық стандарттарға сәйкес еңбекті қорғауды басқару жүйесін бақылаудың тиімділігін арттыру арқылы қауіпсіздік мәдениетін арттыру;
- компанияның әлеуметтік жауапкершілік деңгейін арттыру, БҰҰ жаһандық шартының қағидаттарын ұстану, адами капиталға инвестициялау;
- экологиялық және экономикалық тұрғыдан үздік технологияларды іздеуді және енгізуді, өндірістік процестерді оңтайландыруды, ЖЭК пайдалана отырып жобаларды іске асыруды, ықтимал апаттық жағдайларды анықтауды және алдын алуды қамтитын экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету.
Тұрақты даму бастамаларының тізімін анықтау үшін біз назар аударуға лайықты тақырыптардың кең ауқымын қарастырдық, соның ішінде тұрақты даму саласындағы маңыздылық матрицасы мен тәуекелдерді ескердік.
Тұрақты даму саласындағы бастамалар жоспарымен мына жерден танысуға болады: https://www.samruk-energy.kz /images/documents/ plan_iniciativ_se_ru.pdf
2023 жылдағы тұрақты дамудың негізгі оқиғалары
Morningstar Sustainalytics халықаралық рейтингтік агенттігі 2022 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ (экология, әлеуметтік жауапкершілік, корпоративтік басқару — ESG) қызметінің тиімділігіне кешенді зерттеу жүргізді, оның нәтижелері бойынша рейтингтік агенттігі ESG — 24,1 балл тәуекел рейтингін берді, бұл Sustainalytics агенттігінің шкаласы бойынша Medium Risk деңгейіне сәйкес келеді. Әлемдік электр энергетикалық компаниялар арасында бағалау қорытындысы бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ Sustainalytics бөлетін «Электр энергетикасы» кіші саласындағы үздік компаниялардың топ — 20%-на кіріп, 273-тен 43-орынды алды.
2023 жылдың 27 шілдесінде «Самұрық-Энерго» АҚ көміртегі есептілігі жобасы бойынша ақпаратты ашты (ағылш. Carbon Disclosure Project, бұдан әрі — CDP). CDP климаттық сауалнаманы ашу энергетикалық және экологиялық қауіпсіздік арасындағы ақылға қонымды тепе-теңдікке негізделген көміртегі бейтараптығына қол жеткізу үшін көміртегі ізін тиімді басқару құралы болып табылады. Сауалдау екі сауалнама бойынша жүргізілді: Климаттың өзгеруі және су қауіпсіздігі. Екі сауалдау бойынша ашылудың бірінші жылының нәтижелері D балына бағаланды.
2023 жылы келесі жоба іске асырыла басталды: «Іс-шаралар жоспары және TCFD ұсынымдары бойынша ашу (Task Force on Climate-related Financial Disclosures — климаттың өзгеруінің жаһандық экономикаға ықтимал әсері туралы ақпаратты ашатын есеп беру стандарты)». Қазіргі уақытта «Самұрық-Энерго» АҚ-ның климаттың өзгеруі және TCFD бойынша ақпаратты ашу саласындағы корпоративтік басқару тәжірибелеріне gap-талдау және TCFD ұсынымдарын ескере отырып, климаттың өзгеруі саласындағы корпоративтік басқару бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ тәжірибелерінің жетілуін бағалау жүргізілуде. Жоба 2023 жылдың қазан айының соңында басталып, 2024 жылдың сәуір айының соңында аяқталады.
2023 жылдың 25 желтоқсанында «Самұрық-Энерго» АҚ директорлар кеңесінің шешімімен жаңа редакциядағы мінез-құлық кодексі (№18/23 хаттама) бекітілді.
Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі қағидаты шеңберінде 2023 жылы Компания «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобының жергілікті қоғамдастықтарымен өзара іс-қимыл саясатын бекітті (басқарманың 2023 жылдың 28 желтоқсанындағы №40 шешімімен бекітілген). Саясат компанияның жергілікті қауымдастықтарымен өзара іс-қимыл саласындағы қызмет қағидаттарын, міндеттемелерін, бастамаларын, сондай-ақ қатысу аймақтарындағы жергілікті қауымдастықтармен кері байланыс пен ақпаратты ашу механизмдері мен әдістерін реттейді.
Тұрақты дамуды басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі жол картасы бекітілді. Оған «Самұрық-Энерго» АҚ корпоративтік басқаруды жақсартудың 2022-2023 жылдарға арналған жоспарынан, «Самұрық-Энерго» АҚ-да корпоративтік басқарудың үздік тәжірибелерін енгізу жөніндегі жоспардан тұрақты дамуды басқару жүйесін дамыту жөніндегі жол картасынан іс-шаралар кірді.
Әлемдік электр энергетикалық компаниялар арасында бағалау қорытындысы бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ Sustainalytics бөлетін «Электр энергетикасы» кіші саласындағы үздік компаниялардың топ — 20%-на кіріп, 273-тен
43
орынды алды
Тұрақты даму мәселелері бойынша хабардарлық деңгейін арттыру
Үздік әлемдік тәжірибелерге сүйене отырып, біз тұрақты даму мәселелері бойынша хабардарлық деңгейін арттырамыз:
- 2023 жылдың екінші тоқсанында барлық деңгейдегі жұмысшылар үшін климаттың өзгеруі, көміртегі ізін азайту, ЖЭК дамыту, энергия тиімділігін арттыру және т.б. тақырыптар бойынша корпоративтік оқыту ұйымдастырылды.
- 2023 жылдың 14 желтоқсанында «Самұрық-Энерго» АҚ портфельдік компаниялары үшін корпоративтік хатшылардың қатысуымен «ESG трендтері» 2023 тақырыбында кездесу ұйымдастырылды. 2023 жылдың нәтижелері бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобындағы корпоративтік басқару және тұрақты даму».
- 2023 жылдың 21 желтоқсанында компанияның менеджменті мен қызметкерлері үшін KPMG-ден «Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау» тақырыбында корпоративтік семинар ұйымдастырылды.
- 2023 жылдың 27 және 28 желтоқсанында «ПрайсуотерхаусКуперс» ЖШС сарапшылары «ESG саласындағы өзекті мәселелер» тақырыбында корпоративтік оқыту өткізді. Оқытуға Директорлар кеңесінің, Басқарманың мүшелері, құрылымдық бөлімшелер мен мамандардың директорлары, сондай-ақ ЕТҰ өкілдері қатысты.
- 2023 жылдың 29 желтоқсанында басқарма мүшелерімен, құрылымдық бөлімшелердің директорларымен және мамандармен жыл қорытындысы бойынша «Корпоративтік басқару және тұрақты даму. ESG рейтингі» тақырыбында жыл сайынғы стратегиялық сессия ұйымдастырылды.
«Самұрық-Энерго» АҚ анықтаған ESG KPI
Біз компанияның тұрақты дамуға деген ұмтылысын көрсететін экологиялық, әлеуметтік және корпоративтік басқару аспектілері (ESG) бойынша қызметтің негізгі көрсеткіштерін (KPIs) енгіздік. ESG бойынша KPI енгізу компанияға тұрақты даму тәжірибесін қолдауға және дамытуға бағытталған нақты метрика жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді.
ESG бойынша KPI үш тақырыптық аспект бойынша бөлінеді:
- Еңбекті қорғау;
- Қызметкерлер құрамын басқару;
- Қоршаған ортаны қорғау.
Еңбекті қорғау
ESG KPI орнатқан орындау мәртебесі
- Компанияның бірінші басшысы үшін 0,30 нысаналы мәні бар «LTIFR» KPI көрсеткіші белгіленді. 2023 жылы бұл көрсеткіш 0,36 болды және 11 жазатайым оқиға негізінде есептелді, олардың бірі 2022 жылы болды, бірақ есепті кезеңде тергеудің аяқталуына байланысты 2023 жылы есепке алынды. Алайда, GRI 403-9 стандартының контекстінде осы 2023 жылдық есепте LTIFR 0,33 деңгейінде ұсынылған және есепті жылы нақты болған 10 жағдай негізінде есептелген.
- «Samruk Business Academy» ЖМ базасында компанияның еншілес және тәуелді ұйымдарының ішкі жаттықтырушыларын оқыту ұйымдастырылды. Олар осы білімді өз қызметкерлеріне беру үшін «Қауіпсіз еңбек мәдениеті» курсынан өтті. Сонымен қатар, еншілес және тәуелді ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің басшылықтары мен басшылары «NEBOSH» және «IOSH» халықаралық бағдарламалары бойынша оқудан өтті.
- Еншілес және тәуелді қоғамдардың (ЕТҰ) бірінші басшылары үшін қауіпсіздіктің көшбасшылық мінез-құлық аудиттерін (ҚМҚҚА) өткізу кестесі жасалды. Осы аудиттер аясында ЕТҰ басшылығы кемшіліктерді анықтау және қауіпсіздік шарттарына назар аудару үшін қызметкерлермен әңгімелесті. Өндірістік міндеттерді орындау кезінде туындауы мүмкін жүйелі себептер анықталып, өндірістік еңбек мәдениетінің тиімділігі бағаланды. Сонымен қатар, еңбекті қорғауды басқару жүйесінің әлсіз жақтары анықталды. Әрбір жүргізілген ҚМҚҚА бойынша есептер жасалып, түзету іс-шараларының орындалуын бақылауды жүзеге асыру үшін талдау жүргізілді.
- «Қауіпсіз өндіріс» жобасын іске асыру арқылы HS саласындағы оқиғаларды, ықтимал қауіпті оқиғаларды және оқиғаларды тіркеу жүйесі автоматтандырылды.
Қызметкерлер құрамын басқару
ESG KPI орнатқан орындау мәртебесі
- 2023 жыл бойы тоқсан сайын «Әлеуметтік өзара іс-қимыл және коммуникациялар орталығы» ЖМ «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша әлеуметтік тұрақтылық көрсеткіштеріне зерттеулер жүргізді.
- «Самұрық-Энерго» АҚ SRS индексі — 59%.
- «Самұрық-Энерго» АҚ қатыстырушылық индексі — 58%.
- «Самұрық-Энерго» АҚ әлеуметтік әл-ауқат индексі — 43%.
- «Самұрық-Энерго» АҚ әлеуметтік тыныштық индексі — 72%.
Қоршаған ортаны қорғау
ESG KPI орнатқан орындау мәртебесі
- 2023 жылға «Өндірілетін электр энергиясының экологиялылық көрсеткіші» KPI бекітілді. 10,1 г/кВт*сағ нысаналы мәні бар СО/SOx/NOx/қатты бөлшектер шығарындыларының көлемі 1 кВт*сағ.
- 2023 жылдың қорытындысы бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы бойынша ластаушы заттардың үлестік шығарылуы 9,537 г/кВт*сағ құрады.
2024 жылға және орта мерзімді келешекке арналған жоспарлар
2024 жылы біз тұрақты дамуды басқару тәжірибесін жетілдіру бойынша жұмысты жалғастыруды жоспарлап отырмыз, оның ішінде:
- Компанияның барлық ІНҚ-ың жаңартылған корпоративтік басқару кодексінің нормаларына сәйкестендіру;
- «Іс-шаралар жоспары және TCFD ұсынымдары бойынша ашу» жобасын одан әрі іске асыру;
- 2024 жылдың 26 ақпанында Директорлар кеңесі бекіткен «Самұрық-Энерго» АҚ тәуекелдерді басқару жөніндегі ESG қызметінің тиімділігін зерттеу нәтижелері бойынша жаңартылған «Самұрық-Энерго» АҚ тұрақты дамуды басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі 2024 жылға арналған Жол картасының іс-шараларын іске асыру;
- ESG алу-2023 жылдың нәтижелері бойынша рейтинг тәуекелі.
- Көміртекті есеп беру жобасы бойынша ақпаратты ашу (ағылш. Carbon Disclosure Project).
